Verslag van de Provinciale Algemene Vergadering
Op zaterdag 15 juni 2019 vond in Grobbendonk de Jaarlijkse Algemene Vergadering plaats van de provincie Antwerpen. Het was de eerste onder het voorzitterschap van Bart Timmermans die zoals u weet enkele maanden geleden Marc Van Craen opvolgde. De vergadering liep overigens onverwachts uit, toen bleek dat slechts 2 van de 3 te verkiezen plaatsen voor het Provinciaal Comité konden worden ingevuld. Van de 6 kandidaten behaalden er slechts 2 een meerderheid. Een herstemming tussen de overgebleven kandidaten met de meeste stemmen leverde aanvankelijk ook geen soelaas, tot een hertelling van de stembiljetten toch nog op de valreep één kandidaat kon worden verkozen. De vergadering leverde drie interessante tussenkomsten, de speeches van Bart Timmermans, Marc Van Craen en onze voorzitter van het BAA Jan Govaerts. We zetten deze drie graag even kort uiteen.
Het was Bart Timmermans die de vergadering opende en meteen het volk toesprak met zijn speech. Hij blikte terug op het eerste seizoen waar de fusie met het KVV ook in de praktijk zichtbaar was in de sportieve competities. Op administratief vlak was de fusie een jaartje eerder al van start gegaan. Hij beschouwde de integratie van de verschillende bonden tot één geheel als positief verlopen.
Ook hij kon er jammer genoeg niet omheen dat het tuchtcomité het afgelopen seizoen een stijging moest waarnemen van het aantal dossier van verbale en zelfs fysieke agressie tussen trainers, spelers, supporters en vooral scheidsrechters. “Meer zelfs, ouders en clubs die op de zitting nog het gedrag van hun pupill kwamen vergoelijken, we kunnen het niet langer begrijpen en al zeker niet tolereren.”, aldus Timmermans. “Toenemende agressie, verlaging van normen en waarden en respect mag dan wel een maatschappelijk probleem zijn, we moeten ons blijven inzetten zodat het niet de spuigaten uitloopt. Sensibilisering en preventie vanuit Voetbal Vlaanderen is één zaak, maar alle actoren van onze voetbalclubs zullen hier toch moeten aan blijven meewerken zodat we kunnen blijven genieten van onze geliefkoosde sport. Een warme oproep aan alle aanwezige clubleiders om hier mee aandacht aan te blijven schenken. “
Organisatorisch kon Timmermans tevreden terugkijken op het voetbalseizoen, dat grotendeels gespaard is gebleven van strenge en natte winters. Weinig uitgestelde wedstrijden die heringepland dienden te worden zodat de competities op tijd konden worden beëindigd. De voorzitter van het PC kondigde ook een belangrijk nieuwtje aan, de interprovinciale eindronde werd hervormd, een beslissing die onlangs nog werd genomen en waardoor er eind volgend seizoen geen eindronde zal plaatsvinden in eerste provinciale. Het nieuwe format omvat een interprovinciale eindronde die gespeeld zal worden met rechtstreekse uitschakeling. Met zestien deelnemers, van elke vlaamse provincie 3, en de overgebleven plaats gaat in een beurtrol naar één vlaamse provincie. Aangezien Antwerpen alfabetisch vooraan staat mag het straks 4 deelnemers afvaardigen. De 2e en alle periodewinnaars mogen hieraan deelnemen.
De volgende spreker in het rijtje was Bart’s voorganger, Marc Van Craen. Intussen lid van het Uitvoerend Comité en lid van de Raad van Bestuur van Voetbal Vlaanderen. Hij opende met het jammerlijke gebeuren dat ons Belgisch voetbal dit seizoen overschaduwd heeft. Hoewel de KBVB er niet rechtstreeks in betrokken is, kwam de federatie in een heel negatief daglicht te staan. Hoewel alles zich op het niveau van de Pro League manifesteerde, heeft het voorval de hele sport getroffen. Ook de arbitrage kwam in een minder positief daglicht te staan met de veelvuldige problemen zoals de VAR. “Intussen is een masterplan Arbitrage voorgesteld, dat zal lopen over drie jaar en waarbij een totaal nieuwe structuur op poten zal worden gezet. De vraag is echter of dit zal goedgekeurd worden, de vertegenwoordigers van de Pro League gaven te kennen dit niet zomaar te zullen goedkeuren op de Nationale Reglementscommissie. Helemaal onbegrijpelijk kunnen we dit niet noemen aangezien het Masterplan in zeer beperkte kring en zonder overleg met de basis werd naar voor geschoven. En waarbij heel wat mensen, die gesteund werden door die basis, opzij werden geschoven.”
Van Craen schakelde vervolgens over naar het sportieve en de positieve prestaties. De Rode Duivels behaalden Brons en realiseerden daarbij een mooie financiële bonus. Na aftrek van alle kosten bedroeg de winst 7,6 miljoen euro, in schril contrast met de winst van 1,3 miljoen euro die men overhield aan het WK in Brazilië in 2014. Ook de andere ploegen kwamen aan bod zoals de beloften, de U17 en de Red Flames. Het damesvoetbal wordt alsmaar belangrijker in het hele gebeuren en binnenkort zal er een nieuw revolutionair plan worden voorgesteld.
Over de KBVB viel er natuurlijk ook iets te zeggen, Van Craen vatte het samen in een notendop. Peter Bossaert begon in september als de nieuwe CEO en sprak meteen over een onbestuurbare bond. Hij ontwierp een 11-puntenplan en verklaarde recent dat 2019 het jaar van verandering en vernieuwing zou zijn. Met Chris Wagner werd een nieuwe bondsprocureur aangesteld die intussen al van zich liet spreken. De opbrengsten van het WK worden geïnvesteerd in camera en video analysen voor profs en amateurs. Uitbreiding van Tubize en de bouw van een nieuw bondsgebouw aldaar. Ook Voetbal Vlaanderen deelt in de winst en dwong gedurende twee jaar een investering af van 225.000 euro voor het project clubondersteuning. Dit zal toelaten de service aan de clubs te verbeteren. Ook de structuur van de KBVB is aan vernieuwing toe, de twee entiteiten feitelijke vereniging en de VZW KBVB worden gebundeld in één VZW. Die nieuwe VZW, die geen rechtstreekse impact heeft op de vleugels Voetbal Vlaanderen en ACFF, zal bestaan uit de volgende instanties;
– Een Raad van Bestuur bestaande uit 12 mensen waarvan 3 van Voetbal Vlaanderen bevoegd voor de strategie en de budgetten.
– Een Hoge Raad van 10 leden zal een reglementaire bevoegdheid krijgen
– Een Algemene Vergadering van 71 leden waarvan 25 leden van Voetbal Vlaanderen.
– En een management dat de operationele leiding voor zich zal nemen.
Het afgelopen seizoen werden er een kleine 120 reglementswijzigingen doorgevoerd. Marc somde de voornaamste wijzigingen op zoals de nieuwigheid dat zowel trui, broekje als kousen dienen te verschillen van kleur bij eerste ploegen. Er zal ook een versnelde procedure van start gaan bij het opleggen van rode kaarten conform deze van de Pro League bij de start van het nieuwe seizoen. En ook clubs uit 2e en 3e Amateur zullen straks moeten beschikken over een licentie. Onder leiding van de KU Leuven is er ook een team bezig aan het herschrijven van het bondsreglement, dan normaal zal intreden niet volgend seizoen maar het seizoen erop.
Afsluiten deed Van Craen met een wijze gedachte: “Om met elkaar overweg te kunnen, is het niet steeds noodzakelijk dezelfde ideeën te hebben, als je maar hetzelfde respect hebt.”
Na de gebruikelijke pauze was het de beurt aan Jan Govaerts, onze voorzitter van het Bureau Arbitrage Antwerpen. Voor de aanwezige vriendenkringen, opleiders en oud opleiders steeds een moment waar naar wordt uitgekeken en veruit de interessantste … voor ons dan toch. Of ook de aanwezige clubs iets hebben opgestoken van de 25-minuten durende uiteenzetting … we mogen het hopen.
Jan Govaerts had een goed gevulde agenda en bijhorende powerpoint meegebracht. Samengevat zou hij terugblikken op het voorbije seizoen en vooruitblikken naar het komende, met enkele niet onbelangrijke nieuwigheden. Zo komt er een nieuw systeem met open aanduidingen dat de vele open wedstrijden moet kunnen doen reduceren. Hij bracht ook enkele resultaten mee van een studie die door het ULB werd gevoerd.
Openen deed Jan door een korte beschrijving te geven van wat het programma RefAssist juist doet en met welke data er aan de slag kan worden gegaan. RefAssist zorgt ook voor een aanzienlijke besparing op de blokken, in de Beker van Antwerpen werd er 32% (of 18.111 euro) bespaard, in de competitie was dat 8,5% (of 3.256 euro). Een totale besparing van 21.367 euro die volledig toekomt aan de clubs.
Het afgelopen seizoen werden er net geen 20.000 wedstrijden aangeduid. Dat zijn er ten opzichte van twee seizoenen geleden een 2.000 minder owille van geen assistenten meer in vierde provinciale. Omwille van het tekort aan scheidsrechters blijven er in de jeugd circa 1430 wedstrijden open staan, voornamelijk bij gewestelijke reserven, wat neerkomt op liefst 12% van de in te vullen aanduidingen bij de jeugd. Toch een aanzienlijke hoeveelheid.
Het aantal scheidsrechters veldvoetbal in 2019 bedroeg 827. Een stijging tov 2018 daar waar er 768 waren en in 2017 waar er nog 740 waren. De fusie met het ex-KVV leverde geen spectaculaire toevloed op want velen onder hen waren reeds actief in het jeugdvoetbal bij ons. Kleine kanttekening wel bij het aantal van 827 dit seizoen, slechts 751 van hen hebben slechts één of meerdere wedstrijden gedaan. Die overige refs zijn momenteel onbeschikbaar door langdurig verlof of blessure. Van de scheidsrechters die dus beschikbaar zijn, zijn er slechts 525 op wekelijkse basis beschikbaar. Een beschikbaarheidsgraad van zo’n 70%. Als je dan weet dat er 625 tot 640 wedstrijden per speeldag zijn, dit heeft tot gevolg dat er veel scheidsrechters een dubbele aanduiding hebben of dat er eenvoudigweg aanduidingen blijven open staan.
Jan zoomde vervolgens in op de leeftijd van zijn scheidsrechters en stelde vast dat er zich heel wat jongeren onder hen bevinden. Echter vanaf de leeftijd van 25 jaar begint dat aantal aanzienlijk te slinken, heeft te maken met gezin en werk. Het is pas vanaf de leeftijd van 55 dat er opnieuw een toename is in het aantal, dan zijn vaak de kinderen het huis uit of gaan ze op prepensioen waardoor er meer vrije tijd overblijft. Opvallend is ook dat de groep van +55 jaar ruim 40% vertegenwoordigd van het totale aantal, een aantal dat binnen 10 jaar zeker niet opnieuw gegarandeerd kan worden. De hoogste tijd om te blijven rekruteren en jongeren aan te trekken.
Het afgelopen seizoen werd er ook een studie gedaan onder scheidsrechters door de ULB. Naast wat algemene vragen rond nationaliteit en geslacht, werd er ook gepeild naar het gezinsleven. Waar men zou denken dat de scheidsrechter vaak een alleenstaande is, blijkt toch dat liefst 60% een gezin heeft.
Ook interessant was de peiling naar de achtergrond van de scheidsrechters en daaruit bleek dat liefst 4 op de 5 (85%) een link heeft met het voetbal door deze zelf beoefend te hebben. Een duidelijk signaal dat de nieuwe refs moeten gezocht worden bij de clubs. Er werd ook gevraagd naar de tijdsbesteding aan de arbitrage en daaruit bleek dat het zich niet beperkt tot 4 keer een wedstrijdje van 90 minuten per maand maar dat men gemiddeld 26 uur hieraan besteed. Dit wil zeggen dat men gemiddeld een halve dag uittrekt voor een wedstrijd en dat men ook in de week gaat trainen.
De bevraging peilde ook naar de voornaamste redenen om scheidsrechter te worden. Hieruit bleek dat velen dit doen om in het voetbal “actief” te blijven, omwille van de uitdagingen (voornamelijk voor de jongeren om beslissingen te durven nemen), de fysieke conditie te onderhouden en het financiële aspect voor de jongeren en de gepensioneerden om een centje bij te verdienen.
Ook de reden waarom scheidsrechters stoppen kwam aan bod en bleek dat er drie hoofdredenen te vinden waren. Een gebrek aan erkenning door de maatschappij, Govaerts deed meteen een oproep om bij jezelf te beginnen en in plaats van de scheidsrechter te bekritiseren hem eens een compliment te geven. Een wereld van verschil. Tweede peiler was het klimaat van geweld en intimidatie op en rond het veld. Hij refereerde meteen naar het exploot aan geweld dat dit seizoen aan de oppervlakte kwam. De voorzitter van het BAA duwde even door en vroeg de zaal openlijk of zij het normaal vinden dat wanneer je uw zin niet krijgt je de scheidsrechter maar uitscheld of zelfs een slag toebrengt. Zou hetzelfde gebeuren in een gezinssituatie of op het werk? Laatste punt waarom scheidsrechters stoppen is de zwakke financiële vergoeding. Een vergoeding van 20, 22, 25 of 29 euro om een hele namiddag op te offeren, er zijn wel andere plezantere dingen om je middag mee te vullen. Hij deed meteen een oproep om de vergoedingen, als het zover komt, mee te helpen optrekken. Liefst 33% van de bevraagden heeft reeds overwogen om te stoppen met fluiten, een resultaat dat tot nadenken stemt en waar het zeker zover niet mag komen.
En dan kwam Jan bij het volgende belangrijke punt, de rekrutering. De cijfers van het afgelopen seizoen waren eerder teleurstellend, het beoogde aantal van 100 kandidaten werd niet gehaald. De beginnelingencursus leverde dit seizoen 70 kandidaten op, waarvan 22 via de Referee in 1 day voor de clubscheidsrechters. De voorbije seizoenen leverden de cursus nog respectievelijk 94 (2017-2018), 70 (2016-2017) en 50 kandidaten (2015-2016) op. Na een lichte jaarlijkse stijging dus opnieuw een lichte terugval.
Het afgelopen seizoen kon de provincie slechts 2 scheidsrechters en 3 assistenten naar het Amateurvoetbal laten promoveren. Maar er staat heel wat talent klaar om vroeg of laat de stap te zetten. Ook de wisselwerking met Nationale verloopt prima, regelmatig kon beroep gedaan worden op vrije refs om hier in de provincie in te vallen. Heel wat talent is ook klaargestoomd om naar de namiddag te komen, 10 scheidsrechters en evenveel assistenten. Ook nieuw is de categorie 4P/REF bis waar voornamelijk ex-namiddagscheidsrechters in ondergebracht zijn die kunnen invallen wanneer nodig in vierde provinciale.
Een beetje reclame voor de clubbezoeken om de brug te vormen tussen de arbitrage en de clubs. Na een intake gesprek kan er op de club een opleiding worden gegeven aan diegene die de wedstrijdjes 5vs5 en 8vs8 leiden. Door deze clubscheidsrechters op te leiden ontstaat een win-win situatie en is de drempel om later eventueel officieel scheidsrechter te worden al een stuk kleiner.
Vervolgens werden er enkele praktische afspraken aan de clubs meegedeeld. Voor de voorbereiding van volgend seizoen is het in de jeugd mogelijk een “eigen scheidsrechter” in te schakelen voor de vriendschappelijke wedstrijden. Bij eerste elftallen is dit ook mogelijk maar mits goedkeuring door het BAA dat eerst nagaat of de voorgestelde ref bekwaam genoeg is hiervoor. Ook dit seizoen zullen de wedstrijden van de Beker van Antwerpen in eerste en tweede provinciale voorzien worden van assistenten, zodat ook zij het nodige matchritme kunnen opdoen.
Voor de competitie zullen er ook in vierde provinciale dit seizoen geen assistenten worden aangeduid door het status quo van het scheidsrechtersaantal. Het BAA laat komend seizoen het gebruik van headseats toe in wedstrijden van eerste en tweede provinciale. Daar waar het BAA dit altijd heeft tegengehouden omdat het door zijn hoge kostprijs als iets elitairs werd beschouwd, zijn deze sets de dag van vandaag goedkoper geworden vandaar de toelating. De hogere flexibiliteit door last minute afgelastingen of forfaits zal verder op ingezet worden. Het BAA kan niet met lede ogen aankijken dat een scheidsrechter thuis moet toekijken terwijl er veel aanduidingen open blijven staan.
“Open aanduidingen” is een nieuwigheidje. Na een testperiode in de lente van 2019 in Oost-Vlaanderen, wordt het platform ook uitgerold in onze provincie. Op vrijdagmiddag opent een platform om openstaande voormiddagwedstrijden nog ingevuld te krijgen voor refs die een extra aanduiding wensen. Scheidsrechters kunnen dan inloggen en een openstaande wedstrijd kiezen waarna ze officieel aangeduid zijn. Dit systeem heeft wel enkele restricties zodat refs niet boven hun categorie kunnen fluiten, er een minimum periode moet zijn tussen aanduidingen bij dezelfde clubs en ook een maximum aantal blokken zullen worden ingebouwd.
De Beginnelingencursussen zullen niet meer steeds op zaterdag plaatsvinden, enkel het examen is nog op zaterdag ingepland. Zo rekent men erop dat men jeugdige scheidsrechters die zelf nog voetballen niet drie keer van het terrein moet houden. Er is ook de mogelijkheid dat vriendenkringen de cursus kunnen organiseren in hun eigen gewest bij voldoende kandidaten.
Het BAA reikte tot slot de hand uit naar de clubs om niet verzeild te raken in het Nederlands model waar er enkel nog scheidsrechters vanaf reserven aanduid worden en de clubs zelf de jeugdwedstrijden maar moet zien in te vullen. Zover hoeft het hier niet te komen als iedereen alles op alles zet.